Veelgestelde vragen

Een Herenboerderij is een kleinschalig coöperatief gemengd boerenbedrijf. Een coöperatie van 200 huishoudens is eigenaar en samen hebben ze een boer in dienst die exclusief voor hen, het eten produceert dat ze willen. Denk daarbij aan groenten, fruit, aardappelen, uien en vlees van runderen, varkens en kippen. Een Herenboerderij is 15 tot 20 hectare groot en voedt circa 500 mensen.

Ja, na de eerste in Boxtel (2016) en een tweede in Loenen (2019) zijn er in 2020 vijf Herenboerderijen open gegaan. Verder zijn er verspreid over Nederland diverse Herenboerderijen in oprichting; sommigen nog pril, anderen al vergevorderd. Zie ook de website van Herenboeren Nederland.

De visie van Herenboeren sluit aan bij de persoonlijke motieven van de kartrekkers: meer grip op wat je eet, consument en producent dichterbij elkaar brengen, dierenwelzijn, eten met aandacht voor landschap en natuur. En samen met anderen! Want het fundament van zo’n Herenboerderij bestaat uit een groep mensen.

Aan de basis van elke Herenboerderij, staan 200 huishoudens die eenmalig 2.000 euro inleggen; geld waarmee de boerderij kan worden ontwikkeld. Verder is er geschikte (pachtbare) landbouwgrond nodig, een areaal van 15 tot 20 hectare volstaat. En een laatste vereiste die we hier noemen, is een boer. Hij of zij is de vakman, van alle markten thuis, en in dienst van de coöperatie. De boer zorgt ervoor dat de Herenboeren het eten krijgen dat ze willen.

Met de eenmalige inleg van 2.000 euro per huishouden, wordt de oprichting van de boerderij betaald. Denk daarbij aan het aanbrengen van irrigatie, hekken, hokken, rasters, eventuele bodemverbetering en de aanplant van bomen, struiken of de aanleg van paden. De jaarlijkse kosten worden begroot en gedeeld door het aantal personen dat van de boerderij eet. Bij jaarlijkse kosten kun je denken aan pacht, aankoop zaai- en plantgoed, dieren en hun voer, salaris van de boer, en mechanisatie. Elk lid neemt voor 1 tot 5 monden af van de boerderij. Hoe meer monden je afneemt, hoe hoger de wekelijkse contributie en hoe meer je te eten krijgt. Leden van de Herenboerderij in Boxtel betalen per mond ongeveer 11 euro per week, vegetariërs 6 euro.

De bodem van de Herenboerderij bepaalt wat er in technische zin aan groenten en fruit verbouwd kan worden. Maar het is de bodem, en de wensen van de Herenboeren, die bepalen wat er daadwerkelijk op die grond verbouwd gaat worden en welke dieren er gehouden worden. Op de eerste Herenboerderij, die in Boxtel, worden ongeveer 50 soorten groenten verbouwd, staan appel-, peren- en pruimenbomen en lopen varkens, kippen en runderen voor vlees en eieren. Vanzelfsprekend eten de Herenboeren met de seizoenen mee.

Het teeltplan wordt zo gemaakt, dat er elke week gemiddeld vijf soorten groenten zijn. Verder heeft elk lid recht op een vooraf bepaalde hoeveelheid vlees en eieren. Elke mond die van de boerderij eet, krijgt ongeveer 4 tot 5 kg kippenvlees, 7 tot 8 kg rundvlees en 11 kg varkensvlees inclusief vleeswaren. Vegetariërs eten vanzelfsprekend alleen de groenten en het fruit.

Voor de opzet van onze boerderij hebben we ongeveer 200 gezinnen nodig, ofwel 500 monden. Meedoen betekent dat je als huishouden lid wordt van de coöperatie en eenmalig 2.000 euro inlegt. De kosten die de boerderij maakt, worden gezamenlijk betaald. De hoogte van het bedrag is afhankelijk van de begroting die in de algemene ledenvergadering is vastgesteld en het aantal ‘monden’ dat je afneemt.

Door 2.000 euro in te leggen, wordt je voor onbepaalde tijd voor 1/200 deel eigenaar van de boerderij. Je hebt de mogelijkheid om de boerderij te bezoeken en te zien hoe de producten worden verbouwd. Meewerken mag, maar hoeft niet. Je bent tenslotte Herenboer.

De eenmalige investering maakt de oprichting van een kleinschalige, professionele boerderij mogelijk. Het geld is nodig om zaken als hekken, hokken en watervoorziening te realiseren. De grond waarop we boeren, zal gepacht worden.

Na enige tijd moet de boerderij zichzelf kunnen bedruipen. De Herenboerderij heeft geen winstoogmerk. Houden we toch geld over, dan kunnen de leden besluiten te investeren, of de contributie te verlagen.

In termijnen

Voor mensen die niet in staat zijn de 2.000 euro ineens te betalen, kan de coöperatie besluiten tot invoering van betaling in termijnen. Zo wordt de eenmalige investering uitgesmeerd over een periode van twee jaar.

Als je Herenboer wil worden, neem contact met ons op. Bedenk ook voor hoeveel monden je wilt afnemen; een half certificaat is goed voor één mond, een heel certificaat is goed voor twee tot maximaal vijf monden.

Overigens kunnen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen lid worden. Voorwaarde is wel dat je de doelstelling van de coöperatie onderschrijft. Het lidmaatschap wordt aangegaan voor een periode van ten minste drie kalenderjaren. Na het verstrijken van het derde kalenderjaar wordt het lidmaatschap jaarlijks automatisch met een kalenderjaar verlengd.